giriiş

Sedef hastalığı, sistemik etkileri olan ve genellikle cilt dışında çeşitli eşlik eden hastalıklarla ilişkili kronik, inflamatuar bir cilt hastalığıdır. Son çalışmalar, sedef hastalığı ile Alzheimer hastalığı (AD) ve Parkinson hastalığı (PD) gibi nörodejeneratif hastalıklar arasında potansiyel bir bağlantı olduğunu ortaya koymuştur ve bu durum dermatoloji ve nörolojide giderek daha fazla ilgi görmektedir. Bu derleme, bu ilişkiye dair mevcut anlayışı, ortak inflamatuar ve immünolojik mekanizmaları ve bu bulguların klinik etkilerini özetlemeyi amaçlamaktadır.

Eşlik Eden Hastalığın Epidemiyolojik Kanıtı

Büyük ölçekli popülasyon bazlı çalışmalar ve meta-analizler, sedef hastalığı olan hastalarda nörodejeneratif hastalık geliştirme riskinin daha yüksek olduğunu öne sürmektedir. Örneğin, sedef hastalığı olan hastalarda Alzheimer hastalığı geliştirme riski önemli ölçüde, Parkinson hastalığı geliştirme riski ise orta derecede artmış olabilir. Bu bulgular, tesadüfün ötesine uzanan ortak bir patofizyolojik temele işaret etmektedir.

Paylaşılan Enflamatuar ve Bağışıklık Mekanizmaları

Hem sedef hastalığı hem de nörodejeneratif hastalıklar kronik sistemik inflamasyona neden olur. Sedef hastalığı, Th1 ve Th17 bağışıklık tepkilerinin aşırı aktivasyonu ile karakterizedir ve bu da TNF-α, IL-17 ve IL-23 gibi inflamatuar sitokinlerin yüksek seviyelerine yol açar. İlginç bir şekilde, bu sitokinler Alzheimer ve Parkinson hastalıklarında gözlenen nöroinflamasyonda da rol oynar. Alzheimer ve Parkinson hastalarının beyinlerinde yüksek TNF-α ve IL-17 seviyeleri tespit edilmiştir ve bu da sedef hastalığındaki kronik inflamasyonun nörodejenerasyonu şiddetlendirebileceğini düşündürmektedir.

Oksidatif Stres ve Kan-Beyin Bariyerinin Rolü

Oksidatif stres ve bozulmuş kan-beyin bariyeri (BBB) ​​fonksiyonu, her iki hastalık grubunun da ortak özellikleridir. Sedef hastalığındaki sistemik inflamasyon, BBB'yi bozarak periferik bağışıklık hücrelerinin ve sitokinlerin beyne sızmasına ve dolayısıyla nöronal hasara yol açmasına neden olabilir. Ayrıca, hem sedef hastalığı hem de nörodejeneratif hastalıklardaki oksidatif stres, mitokondriyal işlev bozukluğuna ve daha fazla nöronal hasara katkıda bulunabilir.

CKlinik Sonuçlar ve Disiplinlerarası Yönetim

Sedef hastalığı ile nörodejeneratif hastalıklar arasındaki potansiyel bağlantının farkına varılmasının önemli klinik sonuçları vardır. Dermatologlar, özellikle yaşlı yetişkinlerde olmak üzere kronik sedef hastalığı olan hastalarda bilişsel ve nörolojik semptomları izlemelidir. Erken teşhis ve disiplinlerarası tedavi, sonuçların iyileştirilmesine yardımcı olabilir. TNF inhibitörleri ve IL-17 blokerleri gibi sistemik inflamasyonu hedef alan biyolojik tedaviler, yalnızca sedef hastalığının kontrolünde değil, aynı zamanda nörodejeneratif hastalık geliştirme riskini azaltmada da umut verici sonuçlar göstermiştir.

Sedef Hastalığı İçin Yerleşik Tedavi Seçenekleri

Sedef hastalığı ile nörodejeneratif hastalıklar arasındaki ilişki araştırılmaya devam ederken, sedef hastalığının etkili bir şekilde yönetilmesi, sistemik inflamasyonu ve bunun olası nörolojik sonuçlarını hafifletmede önemli bir adım olmaya devam etmektedir.

Klinik olarak doğrulanmış tedavi seçenekleri şunlardır:

- Topikal tedaviler: Hafif sedef hastalığı genellikle kortikosteroidler, D vitamini analogları (örn. kalsipotriol) veya katran bazlı preparatlarla tedavi edilebilir.
- Sistemik tedaviler: Daha şiddetli formlar için metotreksat, siklosporin veya oral retinoidler gibi sistemik ilaçlar reçete edilebilir. Son yıllarda, TNF-α, IL-17 veya IL-23'ü hedef alan biyolojik ajanlar, hem cilt temizliği hem de sistemik kontrol sunarak orta ila şiddetli sedef hastalığı için altın standart haline gelmiştir.
- Fototerapi: Sistemik olmayan seçenekler arasında dar bant UVB (NB-UVB) fototerapisi kronik plak psoriazis için yüksek etkinlik ve güvenlik göstermiştir. Sistemik immünsüpresyon olmadan ciltteki bağışıklık tepkilerini düzenleyerek,UVB fototerapisiÖzellikle sistemik ajanlara karşı kontrendikasyonları olan hastalar için ikna edici bir seçenek sunmaktadır.

KernelMed gibi cihazlarKN-4006B UV Fototerapi Ünitesihassas NB-UVB ışık dalga boylarını iletmek üzere özel olarak tasarlanmıştır ve bu sayede klinik veya evde tedavi için idealdir. KernelMed'in fototerapi serisi, etkili sedef hastalığı yönetimi için güvenli, taşınabilir ve kullanıcı dostu bir teknoloji sunar.

Bu terapilerin kullanıldığı erken ve hedefli müdahaleler yalnızca cilt semptomlarını hafifletmekle kalmayıp aynı zamanda sistemik inflamasyonu azaltmaya da katkıda bulunabilir ve bu sayede sedef hastalarında bilişsel gerileme riskini azaltabilir.

Gelecek Yönleri

Sedef hastalığı ile nörodejeneratif hastalıklar arasındaki nedensel ilişkiyi açıklığa kavuşturmak ve sistemik anti-inflamatuar tedavilerin bilişsel gerilemeyi önleyip önleyemeyeceğini veya geciktirip geciktiremeyeceğini araştırmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Cilt-beyin ekseni, nöroimmünoloji ve uzunlamasına kohort analizleri üzerine yapılan çalışmalar, paylaşılan mekanizmalar ve tedavi stratejileri hakkında değerli içgörüler sağlayacaktır.

Çözüm

Sedef hastalığını nörodejeneratif hastalıklarla ilişkilendiren giderek artan kanıtlar, sedef hastalığının potansiyel nörolojik sonuçları olan sistemik bir hastalık olarak görülmesinin önemini vurgulamaktadır. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa da, biyolojik ajanlar ve UV fototerapisi de dahil olmak üzere entegre tedavi yaklaşımları yalnızca cilt sağlığını iyileştirmekle kalmayıp aynı zamanda sistemik inflamatuar yükleri azaltmaya da yardımcı olabilir. KernelMed tarafından sunulan gelişmiş çözümler sayesinde, klinisyenler ve hastalar sedef hastalığını kapsamlı bir şekilde yönetmek için daha donanımlı hale gelerek hem cilt hem de beyin sağlığına fayda sağlayabilir.

Referanslar(APA Stili)

1. 1.Charoenngam, N., Shirvani, A., Kalapatapu, V. ve Holick, MF (2020). Sedef hastalığı ile Alzheimer hastalığı ve bunama riski arasındaki ilişki: Sistematik bir inceleme ve meta-analiz.Klinik Tıp Dergisi, 9(5), 1533.https://doi.org/10.3390/jcm9051533

2. 2.Pei, XC, Yu, Q. ve Zhu, C. (2021). Sedef hastalığı ve Parkinson hastalığı arasındaki ilişki: Bir meta-analiz.Nöropsikiyatrik Hastalık ve Tedavi, 17, 1145–1151.https://doi.org/10.2147/NDT.S308529

3. 3.Ungprasert, P., Wijarnpreecha, K. ve Thongprayoon, C. (2016). Sedef hastalığı ve Parkinson hastalığı riski: Sistematik bir inceleme ve meta-analiz.Nörolojik Bilimler, 37(4), 573–577.https://doi.org/10.1007/s10072-015-2423-3

4. 4.Li, Y., Yang, Y., Li, X., Zhang, Y. ve Wu, Q. (2022). Sedef hastalığı ile Parkinson hastalığı arasındaki nedensel ilişki: Mendelyen bir randomizasyon çalışması.Genetikte Sınırlar, 13, 923457.https://doi.org/10.3389/fgene.2022.923457

5. 5. İslam, MM, Poly, TN, Yang, HC, Wu, CC, Li, YC ve Nguyen, PA (2019). Sedef hastalığı ve multipl skleroz arasındaki ilişki: Sistematik bir inceleme ve meta-analiz.EklinikTıp, 7, 11–20.https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2019.01.004

6. 6.Liu, Y., Wang, L. ve Wang, J. (2022). Multipl sklerozlu hastalarda sedef hastalığı riski: Sistematik bir inceleme ve meta-analiz.Nörolojide Sınırlar, 13, 847465.https://doi.org/10.3389/fneur.2022.847465

7. 7. Jansen, IE, Savage, JE, Watanabe, K., Bryois, J., Williams, DM, Steinberg, S., ... & Posthuma, D. (2019). Genom çapında meta-analiz, Alzheimer hastalığı riskini etkileyen yeni lokusları ve işlevsel yolları belirler.Doğa Genetiği, 51(3), 404–413.https://doi.org/10.1038/s41588-018-0311-9

8. 8. Ellis, CN ve Krueger, GG (2001). Hafıza efektör T lenfositlerinin seçici hedeflenmesiyle kronik plak sedef hastalığının tedavisi.New England Tıp Dergisi, 345(4), 248–255.https://doi.org/10.1056/NEJM200107263450405

9. 9. Cheng, X., He, P. ve Ma, J. (2014). Triptolid, APP/PS1 transgenik farelerde Alzheimer hastalığıyla ilişkili patolojileri ve bilişsel bozuklukları iyileştirir.Güncel Alzheimer Araştırması, 11(3), 290–299.https://doi.org/10.2174/15672050113106660071

10. 10. Chen, Y. ve Colonna, M. (2021). Multipl skleroz modelinde otoimmüniteyi IL-12 değil IL-23 yönlendirir.Bilim, 294(5540), 1736–1739.https://doi.org/10.1126/science.1063563

11. Magnano, M., Balestri, R., Bardazzi, F., ve diğerleri (2014). Sedef hastalığı ve multipl skleroz: Olası bir patojenik ilişki.Dermatoloji Raporları, 6(4), 5463.https://doi.org/10.4081/dr.2014.5463

12. 11.Seror, R., Richez, C., Sordet, C., ve diğerleri (2013). Anti-TNF-α tedavisi sırasında oluşan demiyelinizasyon paterni: Bir Fransız ulusal anketi.RMD Açık, 72(5), 761–767.https://doi.org/10.1136/annrheumdis-2012-201631

13. 12. Piaserico, S., Cazzaniga, S., Yiu, ZZ, Naldi, L. ve Griffiths, CEM (2020). Biyolojik ilaçlarla tedavi edilen sedef hastalarında nörolojik advers olayların görülme sıklığı: Bir kohort çalışması.İngiliz Dermatoloji Dergisi, 183(3), 568–575.https://doi.org/10.1111/bjd.18791

14. 13. Armstrong, AW, Harskamp, ​​CT ve Armstrong, EJ (2013). Sedef hastalığı ve diyabet mellitus riski: Sistematik bir inceleme ve meta-analiz.JAMA Dermatoloji, 149(1), 84–91.https://doi.org/10.1001/jamadermatol.2013.3023

15. 14.Gelfand, JM, Mehta, NN ve Langan, SM (2011). Sedef hastalığı ve kardiyovasküler risk: Sayıların gücü.YAKALAMA, 306(7), 756–758.Türkçe: https://doi.org/10.1001/jama.2011.1101